منبع آب (انبساط) دیزل ژنراتور

قسمت های تشکیل دهنده سیستم خنک کننده دیزل:

1) رادیاتور و اجزای آن : یکی از اجزای مهم سیستم خنک کننده می باشد که با ذخیره آب و انتقال حرارت آن به محیط یک نوع مبدل حرارتی می باشد. در قسمت بالای رادیاتور یک مخزن وجود دارد که با لوله به مجرای برگشت آب و ترموستات متصل است. در بالای مخزن دربی برای آب ریزی و بازدید آب رادیاتور وجود دارد .در پایین رادیاتور مخزن دیگری وجود دارد که ضمن نگهداری آب از طریق لوله به مجرای کشش اب و پمپ آب متصل می باشد. در کف مخزن پایین رادیاتور یک در پوش یا پیچ وجود دارد که در صورت لزوم و هنگام سرویس ها با باز کردن آن می توان آب رادیاتور را تخلیه نمود.لوله ها بصورت عمودی و با فاصله از هم به مخزن بالایی و پایینی متصل شده اند. جنس این لوله ها و کل رادیاتور اکثرا از مس یا آلومینیوم ساخته می شوند، چراکه این فلزات قابلیت انتقال و تبادل حرارتی بسیار خوبی دارند. همچنین برای انتقال بهتر گرمای رادیاتور به محیط، معمولا رنگ آن را سیاه تیره می کنند تا از طریق هدایت تابشی حرارت بیشتری را دفع کنند. در اطراف لوله ها، پره های خنک کننده با تعداد زیادی قرار می گیرند که وظیفه آنها افزایش سطح تماس با هوا و تبادل بیشتر حرارت است که با عبور هوا از بین این پره ها حرارت رادیاتور گرفته می شود .

2) درب رادیاتور : درب رادیاتور بر روی مخزن بالایی رادیاتور قرار می گیرد که از نوع فشاری بوده تا باعث ایجاد فشار داخل رادیاتور شده و نقطه جوش آب را بالا ببرند.در پوش های فشاری رادیاتور ، فشار داخل رادیاتور را تا حدود 84 کیلو پاسکال بالا می برند تا نقطه جوش آب رادیاتور را به حدود 120 درجه سانتی گراد افزایش دهند . با افزایش یافتن دما بیش از 121 درجه سانتی گراد و جوش آمدن اب رادیاتور، فشار بخار بر فشار فنر درون درب رادیاتور غلبه کرده و سوپاپ فشاری باز شده و بخار به بیرون رادیاتور هدایت می شود.

درب رادیاتور دارای یک سوپاپ خلا نیز می باشد که برعکس سوپاپ فشاری ان عمل می کند. این سوپاپ کوچک تحت کشش یک فنر ضعیف قرار داشته و به طرف داخل رادیاتور باز میشود.عملکرد سوپاپ خلا هنگام خاموش کردن و سرد شدن موتور است که در این زمان مقداری خلا در رادیاتور ایجاد میشود که فشار اتمسفر باعث باز کردن سوپاپ خلا و ورود هوا به داخل رادیاتور می شود .در صورت عدم وجود این سوپاپ و ایجاد خلا داخل رادیاتور در هنگام سرد شدن موتور ، لوله ها و رادیاتور جمع و خراب می شوند .

3) لوله ها و شیلنگ های انتقال آب: لوله ها وظیفه انتقال و برگشت مایع خنک کاری را به داخل واتر پمپ ، رادیاتور و کولر روغن دستگاه دیزل ژنراتور دارند که جنس آنها از لاستیک منعطف و مقاوم در برابر حرارت و خوردگی می باشد .

4) پمپ آب ( واتر پمپ ): وظیفه واتر پمپ مکیدن آب از داخل رادیاتور و به گردش انداختن آن در داخل موتور دستگاه دیزل ژنراتور می باشد که معمولا در قسمت جلو یا بغل سیلندر سوار می گردد که حرکت دورانی خود را از از پولی جلو میل لنگ و از طریق تسمه می گیرد.

5) پروانه ( فن ): پروانه به قسمت جلوی پولی واتر پمپ متصل شده و همراه پولی چرخش می کند که معمولا دارای 4 یا 6 یا 8 پره پلاستیکی ویا فلزی هستند. پره پروانه بصورت انحنا دار ساخته می شود که در حین چرخش باعث تامین یک جریان قوی هوا شوند.پروانه های دستگاه دیزل ژنراتور دمنده هستند.

6) تسمه پروانه: اکثر تسمه پروانه ها به شکل V و یا  V-Ribbed هستند که با نشستن در جایگاه خود روی پولی ها  و اصطکاک با دیواره آنها عمل انتقال نیرو  را انجام می دهد. از این تسمه ها برای چرخش پمپ آب ( واتر پمپ ) و دینام شارژر باطری استفاده می شود .

7) بادگیر: در اطراف پروانه قرار می گیرد و به رادیاتور نصب میگردد و هدف بادگیر، پوشاندن اطراف پروانه و جلو گیری از مکش هوا از طرفین رادیاتور بوده که در نتیجه هوا فقط از پشت شبکه رادیاتور دمیده شده و راندمان خنک کاری بالا می رود.

8) کانال های آب موتور: آب توسط پمپ به داخل کانال های سیلندر پمپاژ می شود. کانال های آب هنگام ریخته گری در بلوک سیلندر ، سرسیلندر در اطراف بوش ها و در اطراف سیت ها و گایدها ایجاد شده اند.

9) ترموستات: ترموستات یک شیر یک طرفه و کنترل کننده جریان و دمای اب خروجی از موتور دستگاه دیزل ژنراتور است .ترموستات در محل آب خروجی از موتور ( سر سیلندر ) نصب می شود.در ابتدای استارت و شروع به کار دستگاه دیزل ژنراتور که دیزل و دمای آب اطراف سیلندر سرد می باشد، سوپاپ ترموستات بسته شده و اجازه خروج آب از موتور و ورود آن به رادیاتور را نمی دهد و آب از طریق کانال های  بای پس اطراف سیلندر باقی می ماند و با بالا رفتن دمای آب تاحدود 80 تا 90 درجه سانتی گراد ترموستات باز گردیده و اجازه خروج آب از موتور و ورود آن به رادیاتور برای خنک کاری داده می شود.

10) حسگر دمای موتور (سنسور آب): این حسگر بروی قسمتی از مسیر آب در خروجی سرسیلندر نصب می شود و به طریقه الکتریکی یا انبساطی، دمای آب دستگاه دیزل ژنراتور را نمایش داده و یا فرمان خاموش کردن دستگاه دیزل ژنراتور را در زمانیکه دمای آب از حد مجاز بالاتر باشد،صادر می کند.

11) فیلتر آب : این فیلترها یکبار مصرف بوده و درون مسیر سیستم خنک کاری بعضی از دستگاه های دیزل ژنراتور نصب می گردد و عمل جدا سازی ناخالصی ها ، مواد خارجی و آلودگی ها را از مایع خنک کاری موتور انجام می دهد و باعث ثابت ماندن غلظت مایع خنک کاری می شود.

12) کولر روغن : قطعه مشترک بین سیستم روغنکاری و سیستم خنک کاری کولر روغن می باشد که وظیفه آن جذب حرارت روغن موتور توسط مایع خنک کاری است.

13) کولر هوا (اینتر کولر): در برخی از دستگاه های دیزل ژنراتور که دارای موتور دیزلی توربوشارژر دار می باشند از کولر روغن برای خنک کاری هوای ورودی به موتور استفاده می شود که کولرهایی که با آب موتور خنک میشوند ، کولر هوا -آب نامیده می شوند.

14) مخزن ذخیره خارج رادیاتور (منبع انبساط ): در بعضی از موتورهای دیزل لوله سرریز رادیاتور به یک مخزن ذخیره متصل میگردد که با هوای آزاد ارتباط ندارد .مخزن ذخیره ازجنس پلاستیک شفاف است تا سطح مایع داخل ان به خوبی نمایان باشد .این مخزن از هدر رفت آب رادیاتور در هنگام سرد و گرم شدنهای متوالی در زمان استارت و کارکرد دستگاه جلوگیری می کند.

مجموعه صنعتی کاشانی معتقد است که آشنایی با سیستم خنک کننده در دستگاه دیزل ژنراتور و شناختن اجزا و کارکرد آنها کمک شایانی به کاربران در سرویس و نگهداری صحیح سیستم خنک کننده دستگاه خواهد نمود و راه گشای انجام بهتر برنامه سرویس و نگهداری دستگاه دیزل ژنراتور می باشد. در مقالات بعدی به تفصیل در مورد معایب و سرویسهای سیستم خنک کاری دستگاه دیزل ژنراتور مطالبی را بیان خواهیم کرد.