روغن دیزل ژنراتور

با توجه به نقش بسیار مهم روغن در دستگاههای صنعتی از جمله دستگاه دیزل ژنراتور به بیان مطالبی مفید و مختصردر مورد  ماهیت روغن ، وظیفه روغن و خواص روغن می پردازیم تا کاربران گرامی دستگاه ها در هنگام انتخاب و تهیه روغن جهت ماشین های صنعتی و خصوصا دیزل ژنراتور برق دارای اطلاعات مفیدی برای انتخاب صحیح روغن مناسب باشند. بطور کلی موتورها از جمله موتوردیزلی دستگاه دیزل ژنراتور دارای قطعات متحرک فلزی با حرکات دورانی و یا رفت و برگشتی می باشند که نیاز به یک محلول روان کننده دارند تا اصطکاک خشک یا فلز به فلز بین آنها را به اصطکاک روان تبدیل کند و مانع از بالا رفتن درجه حرارت و روانسازی آن ها گردد. مایع روان کننده دستگاه دیزل ژنراتور، روغن است که از مشتقات نفت خام بوده و طی مراحل مختلفی در پالایشگاه تولید و تصفیه شده و مورد استفاده قرار می گیرد .به اینگونه روغنها ، روغنهای معدنی گفته می شود چراکه قبل از اکتشاف نفت برای روانسازی و روغنکاری قطعات ماشین ها از روغنهای طبیعی مانند روغن کرچک و یا روغن ماهی استفاده می شده است.

نقش روغن دیزل ژنراتور

• از بین بردن اصطکاک میان قطعات متحرک موتوردیزل دستگاه دیزل ژنراتور
• جذب حرارت و خنک کاری قطعات موتورمحرک دستگاه دیزل ژنراتور
• تسهیل اببندی قطعات دیزل مانند تکمیل آببندی بین رینگها و دیواره سیلندر

گرانروی روغن ها ( ویسکوزیته ):

از خواص فیزیکی روغن ها ، میزان گرانروی ( ویسکوزیته ) روغن می باشد که عبارت است از میزان مقاومت روغن در برابر جاری شدن. با تغییر درجه حرارت روغن ، گرانروی آن نیز تغییر می کند . افزایش درجه حرارت گرانروی را کاهش میدهد (روغن سریع تر و روانتر جاری میگردد) و کاهش درجه حرارت موجب افزایش گرانروی میگردد (روغن به کندی جاری میگردد ). برای رسیدن به سطحی ثابت و استاندارد  از گرانروی در درجه حرارتهای بالا و پایین ، در تولید روغنهای مورد استفاده موتورها ،از افزودنیهایی برای جبران تغییرات گرانروی در درجه حرارتهای بالا و پایین استفاده می شود . واحد سنجش گرانروی سانتی استوک(cst-mm2/s ) میباشد . انجمن مهندسین خودرو (SAE  Or  Society of Automobile Engineers ) ،روغنها را براساس گرانروی به دو دسته کلی غیر زمستانی و زمستانی (W) که ابتدای کلمه Winter یا همان زمستان میباشد طبقه بندی کرده است.

روغن های اتوماتیک یا چند منظوره:

گرانروی و یا همان ویسکوزیته روغن در درجه حرارت های بالا و پایین با یکدیگر متفاوت است .یک دیزل در ابتدای روشن شدن دارای درجه حرارت پایین میباشد و در این حالت روغن دارای گرانروی بالا بوده و به سختی در در منافذ و کانالهای درونی دیزل جریان می یابد .با گرم شدن دیزل ،روغن نیز گرم شده و گرانروی آن پایین می آید. انجمن مهندسین (SAE) برای جبران تغییر گرانروی روغن ها در درجه حرارت پایین و بالای موتور ،درجه بندی دیگری بنام روغن های اتوماتیک یا چند منظوره وضع کرده است .روغن های اتوماتیک دارای گرانروی متغییر نسبت روغنهای یک کاره هستند . مثلا روغن  SAE 10W-30 درای خواص روغن زمستانی SAE10W و همچنین خواص روغن SAE30 را دارد یا به عبارت دیگر این روغن در درجه حرارت منفی ده درجه  سانتیگراد (-10C)  تا درجه حرارت سی درجه سانتیگراد (+30C) درای گرانروی معین و ثابتی بوده و با تغییرات درجه حرارت در این فاصله حرارتی ، گرانروی آن ثابت می ماند .برای اینکه روغن به این خاصیت پایداری گرانروی برسد در هنگام تولید به آن افزودنی های بهبود دهنده گرانروی اضافه میکنند که بطور کامل در مورد خواص روغن و افزودنی های آن در مقاله بعدی مطالبی بیان خواهیم کرد.

انتخاب روغن مناسب دیزل ژنراتور بر اساس طبقه بندی کاربردی روغن های موتور

انتخاب روغن مناسب جهت دستگاه ژنراتور برق به دلیل نقش اساسی روغن در  بهبود طول عمر و کارایی دستگاه ژنراتور برق از یک سو  و هچنین کاهش استهلاک آن از سوی دیگر از سوالات مهم خریداران و کاربران دستگاه دیزل ژنراتور می باشد.به همین جهت مجموعه صنعتی کاشانی همواره به کاربران دستگاه های ژنراتور برق تاکید مینماید که ضمن مطالعه دفترچه های راهنمای دستگاه که معمولا روغن مناسب جهت همان مدل دستگاه دیزل خریداری شده را پیشنهاد میکند حتما از روغن های تولید شده توسط کارخانجات معتبر با توجه به جداول طبقه بندی کاربردی روغن های موتور بر اساس استانداردهای ( API ) استفاده نمایند.

با توجه به نقش مهم روغن در دستگاه های صنعتی از جمله دستگاه دیزل ژنراتور چنانچه درون دفترچه راهنما روغن خاصی پیشنهاد نشده بود در هنگام انتخاب روغن توجه فرمایید که روغن ها بر اساس کاربرد
آنها توسط انستیتوی نفت آمریکا (API)، انجمن مهندسین خودرو (SAE)  و انجمن تست مواد آمریکا (ASTM)  طبقه بندی شده اند .این روغن ها با حروف مشخصه ( S ) و ( C ) مشخص شده اند. روغن طبقه S روغن مخصوص اتوموبیل بنزینی و موتورهای دیزل سبک می باشد و روغن طبقه C مخصوص موتورهای با فشار بالا و سنگین کار دیزل می باشد. در زیر جدول کارایی روغن های طبقه
C که  توسط انستیتوی نفت آمریکا  (API)  ارایه شده  همراه با نتیجه آزمایشات روغن ها توسط انجمن تست مواد آمریکا (ATSM ) و کارخانجات سازنده موتورهای دیزل بیان شده است تا مرجعی مطمئن برای انتخاب روغن صحیح موتور دیزل باشد .

*CA   – روغن مناسب  موتورهای دیزل با شرایط کار سبک تا ملایم که با سوختی دارای کیفیت بالا کار می کنند . این طبقه روغن دیزل ژنراتور برای محافظت از یاتاقانها و رسوبات حاصل از دمای بالا در موتورهای دیزل با مکش طبیعی طراحی شده است – شرح آزمون انجمن تست امریکا و سازندگان موتورهای دیزل برابر با MIL-L-2104A  میباشد
.

* CB –  روغن مناسب  موتورهای دیزل با شرایط کار متوسط که با سوختی دارای کیفیت پایین تر و در صد سولفور بالاتر کار می کنند و نیاز به محافظت بیشتری در مقابل ساییدگی و رسوب دارند – شرح آزمون انجمن تست امریکا و سازندگان موتورهای دیزل برابر با MIL-L-2104A   و SUPP.1 میباشد
.

* CC –  روغن مناسب  موتورهای دیزل مکش طبیعی و توربو شارژ دار که در شرایط کار ملایم و متوسط کار میکنند .همچنین برای موتورهای بنزینی با شرایط کاری سخت نیز پیشنهاد می گردد – شرح آزمون انجمن تست امریکا و سازندگان موتورهای دیزل برابر با MIL-L-2104B  میباشد
.

* CD –  روغن مناسب برای  موتورهای دیزل با شرایط سنگین کاری میباشد .این کلاس کاری روغن در سال 1955 طراحی و تولید شدند. وظیفه این روغن حفاظت و جلوگیری از فساد تدریجی یاتاقان دیزل  در حرارت های بالا  می باشد
– شرح آزمون انجمن تست امریکا و سازندگان موتورهای دیزل برابر با MIL-L-2104C/D  و MIL-L-45199   میباشد .

*CDII  –  روغن مناسب برای  موتورهای دیزل دو زمانه  با شرایط سنگین کاری میباشد . – شرح آزمون  توسط انجمن تست امریکا برابر با MIL-L-2104D و توسط سازنده موتورهای دیزل دیترویت
(Detroit Diesel) معادل  6V-53T   میباشد
.

* CE  –  روغن مناسب برای  موتورهای دیزل  توربوشارژدار  با شرایط سنگین کاری میباشد . برای نمونه این روغن برای موتورهای دیزل سنگین توربوشارژ دارساخته شده در سال 1987  که دارای شرایط کاری سنگین و سرعت پایین ، بار زیاد و نیز سرعت بالا هستند ، مناسب می باشد – شرح آزمون  توسط انجمن تست امریکا برابر با MIL-L-2104D/E و MIL-L-45199  بوده و توسط سازنده موتورهای دیزل ماک (Mack Diesel) معادل  EO-K/12    و توسط سازنده موتورهای دیزل کامینز (Cummins) معادل  NTC00   میباشد .

* CF  –  روغن های این کلاس کاری  برای  موتورهای دیزل  با پاشش غیر مستقیم سوخت و سایر دیزل ها که از سوختهای دارای سولفور بالا استفاده می کنند ، مناسب میباشد – شرح آزمون  توسط سازنده موتورهای کاتر پیلار  (Caterpillar or  CAT )  برابر با 1M-PC   میباشد .

* CF-2  –  روغن مناسب برای موتورهای دیزل دو زمانه میباشد – شرح آزمون توسط سازنده موتورهای کاتر پیلار  (Caterpillar or  CAT )  برابر با 1M-PC  و توسط سازنده موتورهای دیزل دیترویت (Detroit Diesel) معادل  6V-92TA   میباشد
.

* CF-4  – روغن مناسبی برای  موتورهای دیزل چهار زمانه ، دور بالا ، توربوشارژدار  با شرایط سنگین کاری که از سال 1990  ساخته شده اند  ، میباشد- شرح آزمون  توسط سازنده موتورهای کاتر پیلار
(Caterpillar or  CAT )  برابر با 1K   میباشد
.

* CG-4  – روغن مناسبی برای  موتورهای دیزل با شرایط سنگین کاری که از سال 1995 طراحی و  ساخته شده اند  ، میباشد- شرح آزمون  توسط سازنده موتورهای کاتر پیلار  (Caterpillar or  CAT )  برابر
با 1N   و توسط سازنده موتورهای دیزل ماک (Mack Diesel) معادل  EO-L   میباشد .

* CH-4  – این کلاس روغن برای  موتورهای دیزل چهار زمانه و دور بالا با شرایط سنگین کاری که طبق استانداردهای الایندگی از سال 1998 طراحی و ساخته شده اند  ، مناسب میباشد – شرح آزمون  توسط سازنده موتورهای کاتر پیلار  (Caterpillar or  CAT )  برابر با 1P   ،  توسط سازنده موتورهای دیزل ماک (Mack Diesel) معادل  ,EO-M EO-M Plus و توسط کارخانه سازنده موتورهای دیزل کامینز
(Cummins) معادل M11   میباشد.

* CI-4  – این کلاس روغن برای  موتورهای دیزل چهار زمانه و دور بالا که طبق استانداردهای الایندگی از سال 2004 طراحی و ساخته شده اند  ، مناسب میباشند . روغنهای طبقه CI-4 برای نگهداری و دوام موتورهای دیزل در مواردی که در موتوراز  EGR استفاده شده و یا امکان استفاده از سوخت دیزل مناسب در موتور نباشد ، مناسب است .- شرح آزمون انجمن تست امریکا برابر با ACEA , A3/B3/B4, E3/E5,MBP229.1  , و شرح آزمون  توسط سازنده موتورهای دیزل ماک (Mack Diesel) معادل  EO-M Plus و توسط سازنده موتورهای دیزل مان (MAN Diesel) معادل   M3275 و توسط کارخانه سازنده موتورهای دیزل کامینز (Cummins) معادل CES20077/72  و توسط شرکت ولوو پنتا سوئد برابر با VDS-3  میباشد.

تولیدکنندگان روانکاوها و روغن ها بر اساس استانداردهای SAEو API روغن های مختلفی را برای کاربردهای گوناگون تولید میکنند و مصرف کنندگان باید توجه کنند که مشخصات روغن مصرفی با مشخصات فنی موتور و دیزل آنها هماهنگ باشدجموعه صنعتی کاشانی جهت دستگاههای دیزل ژنراتور جدید ، روغن موتور بهران توربو دیزل  را پیشنهاد میکند. در ذیل جدول سطوح کارایی این روغن بیان شده است .